Market Fundamentalizmi, serbest piyasa ekonomisinin engelsiz işleyişini güçlü bir şekilde savunan bir siyasi ideolojidir. Bu ideoloji, piyasaların kendi kendilerini düzenleyebileceği ve kaynakların en verimli ve adil dağılımını sağlayabileceği inancına dayanmaktadır. Bu ideoloji genellikle devlet müdahalesine karşı çıkan laissez-faire ekonomisi ile ilişkilendirilir. Laissez-faire ekonomisi, barış ve mülkiyet haklarının korunması için gerekli minimum düzeyde devlet müdahalesine karşı çıkar.
Terim "Piyasa Temelciliği" 1998 yılında yayımlanan "Küresel Kapitalizmin Krizi" adlı kitabında Macar-Amerikalı yatırımcı ve hayırsever George Soros tarafından popülerleştirildi. Soros, serbest piyasa ekonomisinin yaygın kabul ve uygulamasını eleştirmek için bu terimi kullandı. Ona göre, serbest piyasa ekonomisi, dini temelcilikle benzerlik gösteren, sorgulanmayan bir doktrin haline gelmişti.
Piyasa Temelcilik'in kökleri, ekonomik aktivitenin en iyi belirleyicisi olarak piyasanın görünmez elini savunan Adam Smith gibi klasik ekonomi teorisyenlerine kadar izlenebilir. Ancak, bu ideoloji özellikle 1980'lerde ABD Başkanı Ronald Reagan ve İngiltere Başbakanı Margaret Thatcher gibi figürlerin liderliğinde, 20. yüzyılın sonlarında önemli bir ivme kazandı. Her iki lider de düzenlemelerin azaltılması, özelleştirme ve vergi indirimleri gibi politikaları uygulayarak, özel sektörü serbest bırakarak ekonomik büyümeyi teşvik edeceğini savundu.
Piyasa Fundamentalizmi eleştirmenleri, gelir eşitsizliği, çevresel bozulma ve finansal istikrarsızlık gibi düzenlenmemiş piyasalardan kaynaklanabilecek negatif dışsallıkları göz ardı ettiğini iddia ederler. Ayrıca, kamu mallarının sağlanması veya tekel durumunda piyasa hatalarının meydana geldiği durumları hesaba katmadığını savunurlar. Bu eleştirilere rağmen, Piyasa Fundamentalizmi küresel siyasi ve ekonomik manzarada önemli ve etkili bir ideoloji olarak kalmaktadır.
Siyasi inançlarınız Market Fundamentalism konulara ne kadar benziyor? Öğrenmek için politik testini yapın.
